asama“Zihnin kapasitesi sınırsızdır ve yarattıkları sonsuzdur. Gözlerinizle gördüğünüz görün- tüler, kulaklarınızla duyduğunuz sesler, burnunuzla kokladığınız kokular, dilinizle tat- tığınız tatlar, her an ya da her durum tümüyle zihninizdir. Zihin, kelimelerin ulaşamadığı yerdedir.”

—Bodhidharma

Zihin/Bilinç, tanımlanması olanaksız bir terimdir. Zihin hem her şeydir hem hiçbir şey, hem her yerdedir hem hiçbir yerde. Zihin için söylenebilecek tek şey vardır: ne odur ne bu; hem odur hem bu. Zihin için kulllanılan tanımların tamamı eksik ya da hatalı olacaktır.

Varolan her şey zihinden gelir ama varolan şeyler zihin değildir. Zihin ne vardır ne yoktur; hem vardır hem yoktur.
Zihini kavramanın aracı gelişmiş bir bilinç ve farkındalıktır. Bu tür bir farkındalık, irfana ulaşmak için kullanılan öğretilerde “kıvılcım” ya da “nur” olarak adlandırılan özümüzdeki çekirdek ya da tohumdur. Bu kıvılcımın farkındalığı, Budizm’de “aydın- lanma”, Sufizm’de “Vahdet”, Taoizm’de “ölümsüzlük” gibi isimlerle bilinen insan bilincinin ulaşacağı son aşamayı tanımlar.

Bu aşama aynı zamanda “Yolsuz Yol”, “Öğretisiz Öğreti” ya da “Kâlp Yolu” olarak da bilinir. Kâlp Yolu’nun öğretisiz olmasının sebebi, öğretilerin öte kıyıya ulaştıran araç ol- masıdır. Araç yalnızca öte kıyıya ulaşmak içindir. Oraya bir kez ulaşıldı mı artık araca ihtiyaç kalmaz. Bu sebeple mutlak gerçek öğretisizdir.

Cem Şen eğitimlerinin son aşaması zihnin gerçek doğasına uyanmak için çağlar boyunca kullanılan etkili yöntemlerden oluşmaktadır.